Ülkemizde 2003 yılında faaliyetlerine başlayan bireysel emeklilik sistemi, o zamandan günümüze kadar gelişip, bireysel emeklilik sistemi toplam fon büyüklüğü 2017 yılı itibariyle 61 milyar Türk Lirası tutarlarına ulaşmıştır. Ülkemizin sosyal güvenlik sistemi tamamlayıcısı olarak kurulan bu sisteme katılan kişi sayısı 2016 sonu itibariyle 6,5 milyon kişiye ulaştığı görülüyor. Ülke nüfusuna oranlandığında, sistemin hala çok yolu olduğu gözüküyor. Bundan dolayı hem devlet hem de bireysel emeklilik şirketleri tarafından katılımcı sayısının artışını sağlamak amacıyla yoğun çabalar sarf ediliyor.
Bireysel Emeklilik Nasıl Denetleniyor?
Bireysel emeklilik sistemi, halk arasında bilinen adıyla “BES”, devlet tarafından kurulan emeklilik gözetim merkezi tarafından kontrol ediliyor. Sistemin sağlıklı ve düzenli işlemesi adına, emeklilik gözetim merkezi, emeklilik şirketlerini ve mevzuatı devamlı kontrol ediyor. Ayrıca Beş satışı yapacak olan kişilerin, bireysel emeklilik aracısı sınavlarını da gerçekleştiriyor.
Bireysel Emeklilik Sistemi Nasıl işliyor?
Tasarruf esaslı olan bu sistemde, ister Türk lirası üzerinden, istenirse de Yabancı Para üzerinden yatırım yapmak mümkün hale geliyor. Emeklilik sisteminden emekli olabilmek için 120 ay prim ödemesini doldurmak ve 56 yaşına gelme şartı aranıyor. Bundan önceki sistemden ayrılma taleplerinde, aylık düzenli gelir almak mümkün olmamakla beraber, sistemde kişi adına yatırılan tutar ve fonların getirisi, toplu olarak kişiye geri ödeniyor. Geri ödemede yapılan kesintiler, kişinin sistemde ne kadar kaldığına göre değişiyor. Bes sisteminde ne kadar çok kalınırsa, erken çıkışlarda yapılacak kesinti o kadar az oluyor.
Bireysel Emeklilik Sisteminin Avantajları
Sistemin en büyük avantajı, burada muhafaza edilen fonların, yüzde 100 devlet garantisinde olması ve haciz edilememesi olarak görülüyor. Ayrıca sistemde bulunan fonlar devlet kullanımında olduğu için devlet sisteme giriş için birçok avantaj sağlıyor. Bu avantajlardan en önemlisi yüzde 25 devlet katkısı. Başka hiçbir yatırım ürününde olmayan bu katkı, yatırılan her 100 TL için aylık 25 TL katkı sağlıyor. Bu aylık yüzde 25 oran, diğer yatırım ürünleri ile karşılaştırıldığında, muazzam bir getiri olarak göze çarpıyor.
Fakat uzun vadeli bir yatırım ürünü olarak planlanan Bes’de, devlet katkısını hak etmek yıllar içinde oluyor. Katılımcı, portföyde nakit olarak gözüken ve ayrı fonlarda tutulan devlet katkısı primlerini, sistemdeki 3. Yılda erken çıkışta % 15’ni, 6. Yılda % 35’ni ve 10. Yılın sonunda da % 60’nı almayı hakkediyor. Emeklilik şartlarını yerine getirdiğinde ise tamamını kullanmayı hak ediyor.
Bireysel Emeklilik sistemindeki diğer bir avantaj ise, işletilen fonlardan vergi alınmaması olarak göze çarpıyor. Ayrıca fon çeşitliliğin fazla olması, faiz istemeyenler için özel fonların bulunması, en düşük risklerden, en yüksek risklere kadar portföy oluşturulabilmesidir.
