Meiji Restorasyonu, Japonya’nın imparator Meiji yönetiminde yeniden yapılandırıldığı bir reform dönemidir. Politik, ekonomik ve sosyal alanda yapılan değişimlerler yani ülkenin modernleşmesi ve batılılaşması gerçekleşti.
Restorasyon dönemi, Japonya’nın güneyinde hüküm süren lord Satsuma ve Lord Choshu’nun bir araya gelerek Tokugawa Shogunluğu’nu devirmesi ile başladı. İki lord imparatorluk makamına siyasi gücü geri getirdi.Genç İmparator Meiji, yüzyıllar sonra fiili olarak hüküm süren ilk imparator oldu.
Restorasyon’un Nedenleri
Politik olarak Restarasyon’un liderleri Tokugawa otoritesine düşman olan Kyushu’nun güneyindeki feodal bölgelerdeki genç samuraylardı. Harekete geçmelerideki itici güç ise iç sorunların artması ve yabancı devletlerin baskı oldu.
19.yüzyılın ortalarından itibaren Japonya’da Avrupa ülkelerinden gelecek bir saldırı ihtimali korku yaratıyordu. 1850’lerde İzalasyon Dönemi bitince Japonya’da Avrupa’nın tüm dünyayı nasıl sömürgeleştirdiğini gördü. Tanık oldukları en korkunç olay Çin’in sömürgeleştirilme süreciydi. Çin, tarih boyunca Doğu Asya’nın lider ülkesiydi. Kore, Moğolistan ve güney asya ülkeleri Çin’e bağlıydı. Japonya, sarı deniz ile Çin’in etki alanından ayrılsa da Çin Devleti’nin gücünü iyi biliyorlardı.
İngilizler ve Avrupalılar, Çin pazarını kendi aralarında bölüşmüşlerdi. Çin’de çeşitli ayaklanmalar çıksa da bastırıldı ve ülke yarı-sömürge durumuna geldi. Güney Çin’de ikamet eden az sayıda Avrupalı tüccar bu ülkeyi istediği gibi yönetmeye başladı.
Japonlar bu gelişmelerden gereken dersi çıkarmışlardı. Batılı güçlerle eşit seviyede güçlü bir devlete dönüşmek zorundaydılar. Bunu yapmazlarsa Çin’in uğradığı hazin son onlarıda bekliyordu.
Askeri Reformlar
Meiji döneminin en birincil önceliği güçlü ve modern bir ordunun kurulmasıydı. Batılı tarzda asker ve subay yetiştimek için akademiler kurulmaya başlandı. Yeni kurulan askeri akademiler, modern taktik ve silahlarla ilgili askerleri eğitmek için Fransa, Prusya ve diğer batılı ülkelerden eğitmenler getirdi.
Ancak bu dönemde Japonya’nın zaten bir ordusu vardı. Samurayların ve onları lordları olan Daimyo’lar modern bir ordunun sonlarını getireceği gerçeği gördü. Böylece restorasyonun eski destekçileri taraf değiştirdi.
Reformlar 1870’lerin ortalarından itibaren şiddetli bir muhalefetle karşılaştı. Samuraylar, Saigō Takamori tarafından yönetilen isyana katıldılar. Yeni rejimin tarım politikalarından memnun olmayan köylülerde isyana destek verdi. Yeni kurulan ordu güçlükle de olsa isyanı bastımayı başardı.
Meiji Dönemi’nde, Japonya’nın batılı tarzda güçlü bir ordu kurması onu büyük bir dünya gücü haline getirdi. Savaş gemileri, havan topları ve makineli tüfeklerle Japonya, savaş teknolojisinde de üstün bir konuma geldi. Modern ordu gücünü Çin-Japon Savaşı’nda Çin’i yenerek gösterdi. Ardından 1904-05 Rus-Japon Savaşı’nda Rusları yendiler. Bir Asya ülkesinin Avrupalıları yenmesi tüm dünyada şok etkisi yarattı.
Sosyal Reformlar
Meiji Restarasyonu öncesinde Japonya’da toplum kast sistemine ayrılmıştı ve tüm ülkede hüküm süren Daimyo isimli feodal lordlar vardı. İmparator Meiji’nin saltanatı sırasında, ayrıcalıklı statüler kaldırıldı. İmparatoluk ailesi hariç herkes halk olarak kabul edilecekti.
Bu dönemde Japonya pek çok batı geleneğini benimsedi. Kimono adı verilen geleneksel giysiler yerini batılı tarzda kıyafetlere bıraktı. Samuray isyanlarının da bir neticesi olarak kılıç taşıma gibi adetler kaldırıldı.
Liberal Batı fikirlerinin ortaya çıkmasıyla anayasal haklar talep eden hareketler ortaya çıktı. Anayasal bir yönetimin oluşturulması talep edildi. 1886’da Japonya’da anayasa çalışmaları başladı. 1889’da, imparatorun halka bir armağanı olarak sunulan Meiji Anayasası yürürlüğe girdi.
Ekonomik Reformlar
Meiji dönemi’nin en büyük başarılarından bir tanesi Uzakdoğu toplumlarında eşi benzeri görülmemiş hızlı bir sanayileşmedir. Restarasyon öncesi dönemde tüccarlar ve imaalatçılar kast sınıfının en altında yer alıyorlardı. 10-15 yıllık bir süre sonrasında ise bu tüccarlar, ağır sanayi mallarını üreten dev şirketler kurmaya başladılar.. Meiji döneminde Japonya, bir tarım ülkesinden bir sanayi devine dönüştü.
