Son zamanlarda hamile olduğunuzu öğrendiyseniz, şimdiden bebeğinizin doğumuna kadar birkaç doktor randevunuz ve taramanız olacak. Doğum öncesi taramalar, anemi veya gebelik diyabeti gibi sağlığınızla ilgili sorunları tespit edebilir. Taramalar ayrıca bebeğinizin sağlığını izleyebilir ve kromozomal anormallikleri tespit etmeye yardımcı olabilir.
Gebelik taramaları birinci, ikinci ve üçüncü trimesterlerde gerçekleştirilir. İlk trimester taraması doktorunuza bebeğinizin sağlığı hakkında erken bilgi sağlayan bir tür doğum öncesi testidir. Yani bebeğinizin kromozom anomalileri riskine bakar. Bir ense kalınlığı (NT) taraması bebeğinizi bu anormallikler açısından tarar. Bu test tipik olarak hamileliğin 11. ve 13. haftaları arasında yapılmaktadır.
İkili Test Nedir, Güvenli Midir?
NT taraması, gebeliğin ilk üç ayında gerçekleşen yaygın bir tarama testidir. Bu test, bebeğinizin boynunun arkasındaki ense kalınlığı adı verilen şeffaf dokunun boyutunu ölçer. Bir fetüsün boynunun arkasında sıvı veya temiz bir alan olması alışılmadık bir durum değildir. Ancak çok fazla açık alan, Down sendromunun belirtisi olabilir. Ya da Patau sendromu veya Edwards sendromu gibi başka bir kromozom anomalisi gösterebilir.
Vücut hücrelerimiz bir çekirdek de dahil olmak üzere birçok parçaya sahiptir. Çekirdek genetik malzememizi tutar. Çoğu durumda, çekirdekte her iki ebeveyne eşit olarak miras kalan 23 çift kromozom vardır. Down sendromu ile doğan bireylerin ekstra bir kromozom kopyası bulunur. Down sendromu tedavi edilemez, gelişimsel gecikmelere ve belirgin fiziksel özelliklere neden olur. Down Sendromu şunları içerir:
- Kısa boy
- Yukarı doğru eğimli gözler
- Düşük kas tonusu
En yaygın genetik durumlardan biridir. Patau sendromu ve Edwards sendromu daha nadirdir ve sıklıkla ölümcül kromozom anomalileridir. Ne yazık ki, bu anormalliklerle doğan bebeklerin çoğu hayatlarının ilk yılında ölmektedir.
İkili tarama testi ses dalgaları kullanan ultrason ile yapıldığı için anne ya da bebek için hiçbir risk teşkil etmez. Şimdiye kadar yapılan araştırmalar ve vakalar ultrasonun herhangi bir olumsuz etkisini göstermemiştir. Yine de doktorunuz çok gerekli görmedikçe ve çok sık test yaptırmamakta yarar vardır.
Nasıl Yapılır, Hangi Bölüm Bakar?
Tarama sırasında doktorunuz veya bir teknisyen bir karın ultrasonu alacaktır. Alternatif olarak vajinanızdan bir ultrason sondasının yerleştirildiği bir vajina içi test yaptırabilirsiniz. Ultrason vücudunuzun içinden bir görüntü oluşturmak için yüksek frekanslı ses dalgaları kullanır. Bu görüntüden doktorunuz veya teknisyeniniz bebeğinizin boynunun arkasındaki saydamlığı veya açık alanı ölçer. Bebeğinizin anormallik riskini hesaplamak için yaşınızı veya doğum tarihinizi bir bilgisayar programına girebilirler.
NT taraması, Down sendromunu veya başka herhangi bir kromozom anomalisini teşhis edemez. Test sadece riski tahmin eder. Kullanılabilir kan testleri hakkında doktorunuzla konuşun. Ayrıca bebeğinizin riskini değerlendirmede yardımcı olabilirler. Herhangi bir tahminde olduğu gibi, doğruluk oranı değişir. NT taramasını kan testi ile birleştirirseniz, tarama Down sendromu riskini öngörmek için yaklaşık yüzde 90 oranında doğrudur. Kan testini tarama ile birleştirmezseniz, doğruluk oranı yüzde 75’e düşer.
Doktorunuz bebeğinizle ilgili herhangi bir durumdan şüphelendiğinde ikili tarama testini gerekli görebilir. Ayrıca siz de içinizin rahat etmesi için kadın doğum uzmanınızdan bu testi uygulamasını talep edebilirsiniz. Bazı aileler için bebeklerinin çeşitli anomalilere sahip olduğunu doğum sonrasında öğrenmek çok daha yıkıcı etkilere sebep olabilmektedir. Hamilelik devam ederken durumu kabullenmek ve sürece daha sağlıklı hazırlanmak adına jinekoloğunuzun testi yapmasını isteyebilirsiniz.
Ne Zaman Yapılır?
Gelişmekte olan bir bebeğin boynunun arkasındaki açık alan 15 haftaya kadar kaybolabilir, bu nedenle ilk trimesterde bir ikili test yapılmalıdır. Bu test aynı zamanda bir plazma hormonu olan insan koryonik gonadotropin (HCG) seviyenizi ölçmek için kan analizini içerebilir. Anormal seviyelerden biri kromozom problem göstergesi olabilir.
Değerleri, Nedir, Ne Olmalı (Papp-A+Free Beta Hcg)?
NT taramasından sonuç alamamak ya da olumlu sonuçlar almak korkutucu olabilir. NT taramasının sadece bebeğinizin hastalık riskini tahmin edebileceğini unutmayın: Kromozomal anormallikler hakkında kesin bir cevap vermez. NT taraması bir tarama testidir, tanı testi değildir. Tarama ve tanılama testi arasında farklılıklar bulunur. Tarama testinin amacı, belirli bir hastalık veya durum için risk faktörlerini belirlemektir. Diğer yandan tanısal testler, bir hastalığın veya durumun varlığını onaylar. Yine de ikili test sonucunda edinilen değerler bazı anlamlara gelebilir.
Bazen bir tarama, bir bebekte olasılık düşük olmasına rağmen Down sendromlu olma şansının yüksek olduğunu gösterebilir. Buna yanlış pozitif denir. NT taraması için yanlış pozitif oran yüzde beştir. Bu, her 20 kadından birine yanlışlıkla yüksek şanslı bir hesaplama yapıldığı anlamına gelir. NT taramasının kan testi ile birleştirilmesi daha kesin sonuç verir. Kan testi, serbest beta-hCG hormonu ve protein PAPP-A’nın seviyelerini ölçer. Down sendromlu bebekler yüksek hCG seviyelerine ve düşük PAPP-A seviyelerine sahip olma eğilimindedir. NT taraması bu kan testi ile birleştirildiğinde, algılama oranı yüzde 90’a çıkar. Buna kombine test denir.
En doğru tarama testi, özel olarak yapabileceğiniz non-invaziv prenatal testtir (NIPT). Yüzde 99 oranında bir algılama oranına sahiptir. NIPT yüzde 0.1’lik yanlış bir pozitif orana sahiptir, bu da birleştirilmiş testten daha az yanlış pozitif sonuç verir.
- Bebeğiniz 45mm ile 84mm arasında ölçüldüğünde, 3.5mm’den daha düşük bir NT normal kabul edilir. NT genellikle bebeğinizle orantılı olarak büyür.
- NT 1.3 mm olan bir bebek normal sınırlar içindedir.
- NT 2.9mm olan bebek normal sınırlar içindedir. 2,5 mm ila 3,5 mm arasında ölçüm yapılan 10 bebekten dokuzu Down sendromlu olmayacaktır.
- Ultrason görüntüsü NT’nin 6 mmA’lık saydamlık geçirgenliği arttıkça, Down sendromu ve diğer kromozomal anormallikler olasılığı da artar.
- NT 6mm’lik bebeğin Down sendromu, diğer kromozomal anormallikler ve kalp problemleri olasılığı yüksektir. Bebeklerin bu kadar sıvı alması nadirdir.
Ancak, normal bir NT ölçümünün bile kan testi sonucu ve yaşınız gibi diğer faktörlerle dikkate alınması gerekir. Sonografi uzmanı, Down sendromu olasılığını daha doğru tahmin edebilmek için NT ölçümünü, kan testi sonuçlarını ve diğer faktörleri birlikte değerlendirecektir.
Fiyatı?
İkili test fiyatları testi yaptırdığınız sağlık kurumuna göre değişiklik gösterebilir. Ancak ortama birkaç yüz lira tutarında olacaktır. Test sonucuna göre doktorunuzun daha fazla test ya da kan tahlili ile kombine incelemeler istemesi mümkündür. Bu durumda bebeğinizdeki herhangi bir anomali durumunu tespit etmenin maliyetinin birkaç bin lirayı bulabileceğini bilmelisiniz.
İkili Test Sonucu Örneği
- Gebelik süresi 11 ila 13 hafta altı gün olmalıdır.
- Fetüsün baş – popo uzunluğu 45 ila 84 mm arasında olmalıdır.
- Görüntünün büyütme şekli, baş tüm ekranı kaplayacak şekilde olmalıdır.
- Yüzün orta görüntüsünün elde edilmesi gerekir. Bu, burnun ucunun ve ön kısmın dikdörtgen şeklinin, merkezdeki yarı saydam boşluğun varlığı ile tanımlanır. Tam orta hat düzleminden küçük sapmalar, burun ucunun görselleştirilmemesine neden olur.
- Fetüs, başı omurga hizasına gelecek şekilde nötr bir pozisyonda olmalıdır. Aksi takdirde ölçüm hatalı bir şekilde arttırılabilir ya da azaltılabilir.
- Fetal cilt ve amniyon arasında ayrım yapmak için özen gösterilmelidir.
- Yarı saydamlığın en geniş kısmı daima ölçülmelidir.
- Ölçümler, ense yarı saydamlık kalınlığını tanımlayan çizgiye yerleştirilmiş ölçütlerin yatay çizgisinin iç sınırıyla yapılmalıdır. Ölçütün enine çubuğu, sınırın beyaz çizgisiyle birleşecek kadar zor görünecek şekilde olmalıdır, ense sıvısında olmamalıdır.
- Görüntünün büyütülmesinde (yakınlaştırma öncesi veya sonrası zoom) kazancı düşürmek önemlidir. Bu, pergeli çizginin bulanık kenarına yerleştirme hatasını önler.
- Tarama sırasında birden fazla ölçüm yapılmalı ve yukarıdaki tüm kriterleri karşılayan maksimum değer veri tabanına kaydedilmelidir.
Sonucu Kaç Günde Çıkar?
Tarama yaklaşık 30 dakika sürer. Bazen sonografi uzmanı, taramadan sonra ultrason odasında beklemenizi isteyebilir, böylece görüntüler radyolog / sonolog (uzman doktor) tarafından kontrol edilebilir. Bazen, daha fazla tarama yapmak için uzmanın muayeneye dahil olması veya sadece tarama sırasında çekilmiş resimlerden ziyade ekrandaki görüntülere bakması gerekebilir. Yani ikili test sonucunu almak için günlerce beklemenize gerek yoktur.
Bebeğiniz Yüksek Riskli Kategorideyse Ne Olur?
Ense kalınlık taramasının sonuçları, bir kromozomal anormallik riskini hesaplamak için tek başına kullanılmayacaktır. Tüm ilk trimester taramanız riskinizi hesaplamak için birleştirilmiştir. Annenin yaşı, bebeğinizin ense kalınlığı ölçümü, gebelik yaşı, kan testleri ve bebeğin burun kemiğine dayalı hesaplama. Riskiniz 1000’de 1’den az ise, düşük riskli sayılırsınız. 50’de 1 ile 1000’de 1 arasındaysa, orta risk olarak kabul edilir. 50’de 1’den büyükse yüksek riskli sayılır.
Yüksek riskli olarak sınıflandırılsanız bile, bebeğinizin muhtemelen kromozom anomalisi olmadığını unutmayın. Genetik bir danışmana yönlendirilebilirsiniz. Genetik uzmanı seçeneklerinizi tartışacak ve koryon villus örneklemesi (CVS) veya amniyosentez gibi daha invazif bir teşhis testi yaptırmak isteyip istemediğinize karar vermenize yardımcı olacaktır. Bu tanı testleri bebeğinizde kromozomal anormallik olup olmadığını kesin olarak söyleyebilir. CVS ve amniyosentez gibi testler düşük bir risk taşır.
Sonuca Göre Cinsiyet
İkili test ile bebeğin organları incelendiği için cinsiyeti hakkında da fikir sahibi olunabilir. Ancak bebeklerin cinsiyeti 13 ila 20. haftalar arasında kesin olarak saptanmaktadır. Bu sebeple ense kalınlığı taramasının yapıldığı dönem bebeğin cinsiyetini anlamak için erkendir. Yine de varsayımsal olarak bacak aralarındaki genital tüberkül incelenerek fikir edinilebilir. Tüberkülün görüntü verdiği açı 45 dereceden büyükse bebeğin erkek, 45 dereceden küçükse bebeğin cinsiyetinin kız olduğu söylenebilir. Ancak bu varsayımların kesin olmayabileceğini bilmelisiniz.
