Disparoni, kadınlarda cinsel ilişki öncesi, sırası ve sonrasında ağrı ile karakterize edilen cinsel bir hastalıktır. Benzer semptomların eşlik ettiği, doğada organik veya psikolojik çok sayıda bozukluk vardır. İstatistiklere göre, kadınların yüzde 8’i ile 21’i cinsel ilişki sırasında sürekli veya periyodik ağrı yaşıyor.
Diğer cinsel işlev bozukluklarında olduğu gibi, ağrılı cinsel ilişkinin de yaşam kalitesinin sosyal, psikolojik ve tıbbi yönleri üzerinde belirgin olumsuz etkileri vardır. Kavgalar, ilişkide kriz, kızgınlık, yanlış anlama ve diğer kişisel problemler genellikle cinsel ilişki sırasında acıya neden olur. Bu bozukluğun adının Yunancadan eşleşmeyen eşler olarak çevrilmesi bir tesadüf olamaz.
Disparoni Nedenleri
Disparoni nedenleri, oluşumuna göre iki gruba ayrılır:
Organik (Fiziksel, Anatomik)
Ağrının kaynağı yaralanmalar, kadın genital bölgesinin patolojileri ve konjenital malformasyonlar dahil olmak üzere küçük pelvis.
Psikolojik (Psikojenik, Nörojenik)
İhlal, psikolojik travma (cinsel şiddetten kaynaklanan), depresyon, anksiyete, stres, kişisel yaşamdaki sorunlardan kaynaklanıyor olabilir.
Ağrının fiziksel ve psikolojik nedenlerine ek olarak, iki tüp disparoni kombinasyonu da mümkündür. Örneğin, şiddetli endometriozisin varlığı vajinal cinsiyet sırasında şiddetli ağrıya neden olur. Kısır bir döngü vardır. Ağrılı cinsel ilişki, rahatsızlık ve rahatsızlık beklentisi nedeniyle yakınlık korkusuna yol açar. Korku, kadının rahatlamasına izin vermez. Kas spazmını tetikler, prelüd sırasında salgılanan mukoza salgılanmasını azaltır. Sonuç olarak cinsel temasa rahatsızlık ve ağrı eşlik eder.
Disparoninin Fiziksel Nedenleri
Cinsel temasın yol açtığı ağrı kronik enfeksiyonlar, yaralanmalar, tümörler, kistler, endometriozis ile pelvisin enflamatuar patolojileri ile ortaya çıkabilir. Altta yatan hastalık tedavi edildikten sonra, semptomlar kendiliğinden geçer.
Disparoninin eşlik ettiği kadın genital bölgesi hastalıkları:
Enfeksiyöz hastalıklar: vajina vestibülünün (vulvit), vajina (vajinit), serviks (servisit, endoservisit), uterus ekleri (salpingo-oophoritis, adneksit), bakteriyel ve fungal enfeksiyonları cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar.
- İdrar yolu enfeksiyonları (üretranın iltihabı, mesane)
- Endometriozis (adenomyoz)
- Serviksin erozyonu (ektopya)
- Hormonal bozukluklar (kadın cinsiyet hormonları eksikliği)
- Miyomlar
- Yumurtalık kistleri
- Yaralanmalar (doğum, cerrahi)
- İyi huylu ve kötü huylu tümörler
- Dişi genital organlarının konjenital malformasyonları
- Pelvik taban kaslarının patolojisi
Yukarıdaki patolojilerin herhangi birinde, cinsel aktivitenin tamamen reddedilmesine kadar bir ağrı sendromunun ortaya çıkmasına neden olabilir.
Disparoni Sorununun Psikolojik Faktörleri
Depresyon, nevroz, anksiyete ve fobiler gibi psikolojik (zihinsel) bozukluklar, cinsel aktivite üzerinde önemli bir etkiye sahiptir. Libidoyu ve cinsel uyarılma derecesini azaltmaya yardımcı olur. Bu ilişki, vajinismus (vajinal teması önleyen vajinal kasların spazmı) ve disparoni gibi çeşitli cinsel bozukluklara yol açabilir.
Normal şartlar altında cinsel ilişki ön sevişme, ilişki ve cinsel doyumdan (orgazm) oluşur. Olumsuz bir psikolojik arka planın varlığına cinsel uyarılma, libidodaki bir düşüş eşlik eder ve ciddi vakalarda tam bir cinsel istek eksikliğine yol açar. Cinsel ilişkiden önceki ön sevişme (ön safha) yakınlığa yeterli bir fizyolojik yanıtın olmayışı, vestibül bölgesinde (barholin bezleri) bulunan bezlerin salgılanması yada yokluğu şeklinde ortaya çıkmaktadır. Yağlanma eksikliği bir kadının seks yapmasını acı verici hale getirir.
Aşağıda duygusal ve psikojenik bozukluklar, psikojenik faktörlere bağlı olarak disparani sorununa neden olabilir.
- Depresyon
- Anksiyete bozuklukları
- Obsesif koşullar ve fobiler (istenmeyen hamilelik korkusu, cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlarla enfeksiyon, eşi tatmin edememe)
Psikojenik disperaniye yol açabilecek ek faktörler:
- Utanç, suçluluk duygusu veya özgüvenin azalmasına neden olan olumsuz cinsel deneyim.
- Çocukluk ve ergenlikte fiziksel, zihinsel veya cinsel istismar.
- Sevdiklerinin kaybı: ebeveynler, eş…
- Benlik saygısında bir azalmaya neden olan psikolojik travma (kısırlık, erken menepoz, sakatlanma yaralanmaları, hastalıklar ve rahim, meme bezlerinin çıkarılması da dahil olmak üzere cerrahi müdahaleler ile ilişkili olabilir)
- Eşler arasındaki sorunlar: güven eksikliği, ihanet, kızgınlık, kavgalar, olumsuz duygular.
Disparoni – Semptomlar
Başlıca belirti, hastaların seks yapmaktan zarar gördüğünden şikayetçi olmasıdır.
Esas olarak vulva vevestibule konsantre, iç genital organlar ve pelvik organlarla ilişkili derin yüzeysel ağrı vardır. Buna göre, yüzeysel ağrı, cinsel ilişki başlangıcında prelüd sırasında (dış genital organlarla herhangi bir fiziksel temas ile kışkırtılabilir), vajinaya girmeye çalışırken, derin ağrı doğrudan ilişki ile ve penisin vajinaya tam sokulması ile ilişkilidir.
Ağrının lokalizasyonu tanı ve ayırıcı tanı ile yardımcı olabilir. Yüzeysel ağrılar, dış genital organların (kandidiyazis) mantar enfeksiyonları, genital uçlarla, vestibülü mukoza zarının atrofobisi, barotolin bezlerinin iltihaplanması, gelişimsel anomiler ile birlikte gözlenir. Yüzeysel ağrı da psikojenik dispareuninin (vajinismus) karakteristiğidir.
Derin ağrı, iç genital organların ve pelvik organların hastalıklarının özelliğidir. Cinsel ilişkiye eşlik eden fiziksel baskı, serviksin enflamatuar hastalıklarında ve uterus, mesane, miyomendometriozis, tümörler vb.
Vajina vestibül bezlerinin salgılanmasının yetersizliği, vajina mukozasının atrofisi, vajina bulaşıcı hastalıkları, üretra ve mesane gibi rahatsızlıklar hem yüzeysel hem de derin ağrı gösterebilir. Yüzeysel ve derin ağrılarda doğum travması veya tıbbi işlemlere bağlı olarak doğum sonrası disparoninin özelliğidir.
Ağrının doğası ve yoğunluğu duruma göre değişebilir. Hastalar hafif ağrı (yanma, tahriş, karıncalanma), şiddetli (çekme, dikiş, patlama) ve çok şiddetli (perine, anüs, küçük pelvis, sakrum) ağrılarından şikayet edebilirler.
Disparoni Tanısı
Disparoni tanısı için mevcut tüm yöntemler kullanılır:
1. Klinik Muayene
Yüzeysel disparoni nedenlerini görsel olarak tespit etmenizi sağlar. Örneğin, vajina vestibülünün mukoz mebranında vezikül ve yaraların varlığı genital herpes gösterir. Kandidiyaz, kızarıklık ve şişlik görülür. Aşınma, erozyon, kızarıklık, antre bezlerinin salgıladığı mukoza salgısının azalmasıyla ortaya çıkar. Jinekolojik muayene derin nefes nedenlerini disparoni ile teşhis etmeye yardımcı olur. Aynalardaki serviksin muayenesi, palpasyon, iki elli jinekolojik muayene erezyonu, enflamatuar hastalıkları, kistleri, tümörleri, endometriozis ve cinsel temas sırasında ağrıya neden olan diğer patolojileri tespit edebilir.
2. Laboratuvar Yöntemleri
Netleştirmek ve onaylamak için ön tanı kullanın. Örneğin, kadın cinsiyet hormonlarının eksikliğinden dolayı vajinal mukozadaki atrofik değişiklikler östrojen için bir kan testi ile doğrulanabilir.
3. Tıbbi Görüntüleme Yöntemleri
Ultrasan, MSCT, MRI, tanısal laparoskopi (karın boşluğuna minyatür bir video kameranın yerleştirilmesi), kolposkopi (genital mukozanın önemli bir artışla görsel muayenesi) enfeksiyon, tümör, kist, endometriozis, yapışıklıklar ve diğer jinekolojik patolojileri teşhis etmek için kullanılır disparoniye neden olabilir.
Psikojenik disparoni, organik bir neden olmamasına rağmen, ilişki sırasında ağrıya neden olan hastalıkları dışlamak için objektif tanı yöntemlerinin kullanılmasını gerektirir. Çoğu durumda kadınların, travmatik durumların varlığını, geçmişte ve günümüzdeki cinsel veya fiziksel şiddet olaylarını gizlemeye çalıştıkları unutulmamalıdır. Bir psikoloğun katılımı, cinsel işlevlerin ihlal edilmesine katkıda bulunan zihinsel ya da psikolojik sorunları tanımlamak için anketlerin kullanılması istenmektedir.
Disparoni Tedavi
Seks yapmak acı veriyorsa ne yapmak gerekli? En önemlisi, organik disparoninin başarılı bir şekilde tedavisi altta yatan hastalığın doğru teşhisi ve etkili tedavisi gereklidir. Örneğin, kadın cinsiyet hormonlarının eksikliği ile birlikte, östrojen replasman tedavisi ve ek yapay yağlama, enfeksiyonlu-antibiyotiklerle vb. kullanılır. Altta yatan hastalığın ortadan kaldırılmasından sonra ağrı kendiliğinden geçer.
Önemli zorluk psikojenik disparoninin tedavisi olabilir. Bu süreç, hem hasta tarafında hem de psikoterapist tarafından dikkate değer bir çaba gerektirir. Şiddetli depresyonda, ruhsal bozukluklar, psikoaktif ilaçlar kullanılır: antidepresanlar, anksiyoltikler, sakinleştiriciler.
Disparoni Tedavisi İçin İlaçlar
Disparoninin bazı nedenleri için ilaçlar:
| Disparoni Nedeni | İlaçlar |
| Mantar Enfeksiyonu | Yerel ve genel ajanlar şeklinde antifungal ilaçlar (flukonazol, klotrimazol, mikonazol, poligynax, itrakonazol) |
| Enfeksiyon | Uygun etki spektrumunda antibakteriyel ilaçlar |
| Genital Herpes | İmmün uyarıcılar, interferon preparatları, antivitral ilaçar (asikovir, gansiklovir) |
| Endometriyozis | Hormonal ilaçlar, cerrahi |
| Kadın cinsiyet hormonu | Östrojen preparatları, kadın cinsiyet hormonlarının lokal jeller merhemler, kremler formundaki preparatları |
| Vajinal mukozanın kuruluğu veya atrofisi | Yapay jeller, yağlayıcılar, lokal jeller, merhemler, kremler şeklinde kadın cinsiyet hormonlarının preparatları |
| Depresyon | Antidepresanlar |
| Kaygı, fobiler | Anksiyolitikler, sakinleştiriciler |
Uyarı! Bir uzmana danışmadan kendi kendine reçete yazmak ve ilaç almak ciddi komplikasyonlara neden olabilir!
Disparoni Tedavisi İçin Egzersiz
Pelvik taban kaslarının patolojileri ile ilişkili disparoni tedavisi için, özel jimnastik kullanılır. Sözde Kegel egzersizleri (bunlar sırasında iç genital organları desteklemekten sorumlu olan kasları sırasıyla kasılmaları ve gevşetmelerine yardımcı olan Kegel egzersizleri) pelvisin tabanını oluşturan kasların gelişimine ve güçlendirilmesine katkıda bulunur.
